Onder de Tempelberg, boven de eeuwen: welkom in Jeruzalem
- Jesus Saves
- 2 days ago
- 6 min read
Onder leiding van onze fantastische gids Aryel Tsion duiken we vandaag in het historische hart van Jeruzalem. Aryel neemt onze groep al de hele reis onder zijn hoede en wat een zegen is dat. Met zijn aanstekelijk enthousiasme, tomeloze energie en diepe bezieling vertelt hij alsof de stenen en gebeurtenissen zelf aan zijn lippen hangen.
Aryel is geboren en getogen in Nederland, spreekt onze taal vloeiend en kan ons daardoor als geen ander meenemen in de verhalen. Jaren geleden hoorde hij de roep van zijn Joodse wortels en gaf hij gehoor aan die innerlijke stem: hij maakte Alija en keerde terug naar het land van zijn voorouders, Israël.
Vandaag neemt hij ons mee door de smalle steegjes van de Oude Stad, maar ook letterlijk door duizenden jaren geschiedenis heen. Zodra we door de Jaffapoort de Oude Stad binnengaan is het rustiger dan normaal. Het is zaterdag en dus Sjabbat.
We staan stil bij de Heilig Grafkerk. Volgens de overlevering is dit de plek waar Jezus gekruisigd, begraven en opgestaan is. Of dat historisch klopt laat ik nu in het midden, feit is dat hier al sinds de vierde eeuw pelgrims komen. Keizerin Helena, moeder van Constantijn de Grote, liet de eerste kerk bouwen. Wat je nu ziet is het vroeg-gotische gebouw uit 1149. Van deze bouwstijl ben ik een groot liefhebber en bewonderend kijk ik dan ook naar de sobere en krachtige opbouw dat hier al zo lang door weer en wind staat.
Vanaf de kerk duiken we verder de smalle steegjes in, richting het Moslimkwartier. Opeens schalt de muezzin, scherp en luid, over de daken. De Islamitische oproep tot gebed galmt door de lucht. Het kan hier allemaal, in Israël: vrijheid voor iedereen.
Onderweg slalommen we langs eindeloze rijen winkeltjes. Mannen hangen voor de deur. Blijf je één seconde te lang staan, dan zwermen ze als vliegen om je heen: “Come, come, special price for you!”, je al pratend de winkel inlokkend.
Dan komen we aan bij een plek die de meeste toeristen nooit vinden: de Kleine Westelijke Muur, of zoals de Joden zeggen: de Kotel HaKatan. Stil, intiem, en zó dicht bij waar eens het Heilige der Heiligen was.
De Kleine Westelijke Muur bevindt zich in het Moslimkwartier van de Oude Stad. Deze muur is een origineel stuk van de westelijke Tempelmuur uit de tijd van Jezus (Tweede Tempel-periode, 516 v. Chr. - 70 n. Chr.), precies dezelfde muur als de grote Klaagmuur verderop. Wat deze plek echter zó bijzonder maakt: je staat hier recht tegenover de plek waar zich ooit het Heilige der Heiligen bevond, dichterbij dan bij de grote Klaagmuur.
Het is hier een stuk kleiner en rustiger dan bij de grote klaagmuur: een verborgen parel pal onder de Tempelberg. Juist daarom zoeken mensen hier de stilte op om te bidden, vlak bij de plek waar eens de Joodse Tempel stond en waar God, Zijn Sjechina, woonde. De tempel is weg, maar de belofte niet. Als christen mag je hier gewoon staan en meebidden: voor Israël, voor vrede, voor de dag dat allen Hem zullen kennen, van klein tot groot - Jeremia 31:34.
We lopen verder. De steegjes worden breder tot we plotseling voor de trappen naar de Tempelberg staan. Het duurt even voordat ik het goed en wel besef. Op deze plek stond de tempel van Salomo (Eerste Tempel) en later die van Herodes (Tweede Tempel): Beit Adonai, Huis van de HEER.
En nu? Nu mogen Joden en christenen hier niet verder de trappen op en worden we tegen gehouden. Geen gebed, geen Bijbel en geen aanwezigheid. Alleen moslims mogen de berg op, naar de Rotskoepel en de Al-Aqsamoskee. Je voelt toch de spanning. Dit is nog steeds de plek waar Gods oog op rust - Deuteronomium 11:12, maar waar wij, als niet-moslims, moeten blijven staan.
We draaien ons om en lopen terug, niet alleen naar de uitgang van de Oude Stad, maar letterlijk terug door duizenden jaren Joodse aanwezigheid. Want onder onze voeten ligt laag na laag het archeologisch en historische bewijs: dit volk is hier nooit weggeweest.
We dalen af door het Joodse kwartier. De kindertjes met lange pijpenkrullen rennen langs ons heen, het alledaagse leven speelt zich af boven op de geschiedenis.
Eerste stop: de gereconstrueerde Cardo Maximus. Stel je voor: het jaar 135 na Christus. Keizer Hadrianus heeft Jeruzalem, na de Bar Kochba-opstand, met de grond gelijk gemaakt en bouwt er een Romeinse stad overheen: Aelia Capitolina.
De hoofdstraat, de Cardo Maximus, was een brede bezuilde winkelstraat. In de 6e eeuw, onder keizer Justinianus, werd de Cardo een nog bredere, indrukwekkende (Byzantijnse) winkelstraat met zuilen, een open middenpad, mozaïekvloeren en overdekte trottoirs vol winkeltjes.
Vandaag de dag loop je in het Joodse kwartier over een prachtig gereconstrueerd stuk van die Byzantijnse Cardo. Je ziet hoe de straat ooit doorliep, recht en imponerend. Maar wat bijna niemand ziet als je alleen maar foto’s maakt: onder het huidige straatniveau liggen nog twee oudere lagen. Deze bewoningslagen, vaak met Joodse winkels, mikwes en menora-krassen, komen uit de tijd van de Tweede Tempel. Het is het Jeruzalem van de tijd van Jezus, precies hier.
De Romeinen en Byzantijnen mochten dan nieuwe stenen neerleggen, de Joodse ziel van de stad liet zich nooit wegvegen en de stenen getuigen nog steeds: “Wij waren hier, wij zijn hier, wij zullen hier zijn.”
Nog geen vijf minuten verderop staan we stil bij een stuk muur dat je bijna zou missen tussen de huizen: de Brede Muur (The Broad Wall) uit de tijd van koning Hizkia. Dit is geen gewone muur. Hij is 7 meter breed, dateert uit circa 701 v. Chr. en wordt beschreven in de Bijbel. Lees maar in 2 Kronieken 32:2-5 en Jesaja 22:9-11:
En hij vatte moed en bouwde heel de muur op waarin bressen geslagen waren. Hij trok die op tot aan de torens, met een andere muur aan de buitenkant. Verder versterkte hij de Millo in de stad van David en maakte wapens en schilden in overvloed.
2 Kronieken 32:2-5
Jullie bekeken welke huizen in Jeruzalem afgebroken konden worden om de stadsmuur te versterken. En ten slotte legden jullie tussen de muren een reservoir aan voor het water van het oude waterbekken. Maar jullie richtten je blik niet op de maker van dat alles, voor Hem die alles lang tevoren schiep hadden jullie geen oog.
Jesaja 22:10-11
Archeologen hebben hier zelfs de resten gevonden van huizen die inderhaast zijn afgebroken om plaats te maken voor de verdediging, mensen gaven hun eigen huis op voor het voortbestaan van de stad. Precies wat Jesaja ook schrijft.
Sta er bij stil en laat tot je doordringen: dit is 2.700 jaar geleden. Dit is de tijd van de profeten. Dit is het Jeruzalem waar Jesaja door de straten liep en riep: “Bekeer u tot de HEER zolang Hij Zich laat vinden!”
Je voelt het bijna fysiek: onder je voeten ligt laag op laag Joods leven:
De tijd van Hizkia
De ballingschap en terugkeer
De Tweede Tempel
De verwoesting door Rome
De Byzantijnen, de kruisvaarders, de mammelukken, de Ottomanen
En toch: telkens weer kwamen de Joden terug. Soms met honderden, soms met tienduizenden. Ze baden bij de restanten van de Tempelmuur en ze kochten elk stuk grond terug dat ze konden.
Daarom is het zo bijzonder dat je hier vandaag gewoon kan lopen, als christen tussen je Joodse broers en zussen. Want dit is geen dode geschiedenis. Dit is een levend volk dat nooit is opgehouden te zeggen: “Volgend jaar in Jeruzalem.”
Als de schemering valt en de lichten in de Oude Stad aangaan, lopen we terug naar de Jaffapoort. We zijn moe, onze voeten doen pijn maar onze harten zijn vol. Want we voelen het: dit is geen attractie maar de stad van de grote Koning. En Hij is gelukkig niet klaar met haar.
Shalom vanuit de stad die eeuwig is!
Vanaf deze plek een speciale dank aan onze gids Aryel Tsion @aryeltsion
Het is hem gelukt ons op sleeptouw te nemen en al die tijd geboeid te houden.
Comments