Kibboets Be'eri probeert hoop te vinden

We komen aan in de Kibboets Be'eri. Deze kibboets werd opgericht in 1946 en is een van de elf Joodse gemeenschappen in deze regio gesticht nog vóór de oprichting van de staat Israël in 1948.

De kibboets stond tot 2023 bekend om zijn links-progressieve visie: veel bewoners geloofden in duurzame vrede met de Arabieren en zetten zich daar ook actief voor in door intensieve samenwerking met vele Gazanen. Het was een hechte gemeenschap waarin mensen samen leefden en samen werkten als één grote familie. Buren waren eerder familie dan plaatsgenoten

Be’eri is, samen met de plaatsen Kfar Aza en Nir Oz, het zwaarst getroffen door de terroristische aanvallen van Hamas. Veel huizen in Be’eri zijn uitgebrand en volledig verwoest.

In deze gemeenschap werden op 7 oktober 2023 101 mensen vermoord (ongeveer 1 op de 10 inwoners) toen honderden Hamas-terroristen en andere groeperingen door de met bomen omzoomde straten van Be’eri raasden, huizen in brand staken en willekeurig mensen executeerden die uit brandende huizen renden of met de auto probeerden te vluchten. Nog eens 30 bewoners werden als gijzelaars naar Gaza gevoerd.

Ze doodden zonder onderscheid des persoons, zowel Joodse bewoners als buitenlandse arbeidsmigranten die er woonden. Ze staken huizen in brand en schoten op mensen die te voet of met de auto probeerden te vluchten. Nu, 2 jaar na 7 oktober, ligt de eens zo hechte gemeenschap zowel psychisch als fysiek volledig uit elkaar.

Op het balkon links had Hamas strategisch een mitraileur geplaatst die vuurde op vluchtende burgers.

Grafiti op de deurposten geven aantallen dodelijke slachtoffers aan en of het huis vrij van gevaar is.

We spreken deze dag af met Natasha, een van oorsprong Zuid-Afrikaanse bewoonster van het dorp die hier al jaren met haar Israelische man woont. Zij is bereid om ons enkele gebeurtenissen te vertellen. Zelf heeft ze de massaslachting met haar man ternauwernood weten te overleven doordat ze aan de uiterst westelijke kant van het dorp wonen en zich snel wisten te verstoppen in hun schuilkelder. Ze vertelt het verhaal van een van haar bekendste buurvrouwen: Vivian Silver. Vivian was jarenlang actief in mensenrechtenorganisaties die zich met hart en ziel inzetten voor dialoog in het Israëlisch-Arabisch conflict.

In die rol organiseerde ze regelmatig demonstraties en reed ze als vrijwilliger voor o.a. 'Road to Recovery' en 'Project Rozana' Arabische patiënten uit Gaza naar ziekenhuizen in Jeruzalem voor levensreddende behandelingen. Op 4 oktober 2023, slechts dagen voor de verschrikkelijke aanval van 7 oktober, organiseerde ze nog een grote vredesdemonstratie waaraan 1.500 Joodse en Arabische vrouwen deelnamen.

Op 7 oktober 2023 hoort Vivian in en rond haar huis terroristen van Hamas. Ze belt haar zus, stuurt vrienden nog berichten en geeft, verscholen in de safe room, nog een radio-interview: “Juist deze aanval laat zien hoe hard vrede nodig is.” Rond 11:00 uur stuurt ze nog een laatste bericht aan haar zoon en daarna niets meer.

Interieur huis Vivian Silver

Eerst dacht iedereen dat ze als gijzelaar naar Gaza was gebracht: haar huis was uitgebrand, maar er lag geen lichaam. Vijf weken later bleek echter uit DNA-onderzoek dat haar verkoolde resten al die tijd toch in het huis hebben gelegen. Op 13 november 2023 werd haar dood officieel bevestigd.

We lopen weer verder, passeren vele vernietigde huizen en bij vele huizen staat Natasha stil en vertelt ze ons een kort verhaal over de mensen die er woonden en hoe ze aan hun einde zijn gekomen.

Als laatste komen we aan bij een huis dat bij Natasha diepe emoties naar boven haalt en duidelijk diepe wonden heeft geslagen. Dit was het huis van haar zeer goede vrienden Chen (45) en Rinat (44) Even. Hier werden Chen, Rinat en hun twee oudste kinderen Alon (16) en Ido (14) vermoord. Hun jongste zoontjes Tomer (11) en Nir (8) wisten te ontsnappen en overleefden.

Het gezin vluchtte op die donkere ochtend naar hun beschermde ruimte (safe room) en merkte al snel dat terroristen de kibboets waren binnengedrongen. Urenlang smeekte het gezin via radio en telefoon om hulp. Rinat plaatste zelfs een wanhopige oproep op Facebook vanuit de safe room: “Kom alsjeblieft, waar is het leger?”. Er kwam echter niemand.

Terwijl ze zich schuilhielden, staken de aanvallers hun huis in brand. Toen rook en hitte de safe room vulden en ademhalen onmogelijk werd, restte er nog maar één uitweg: één voor één sprongen ze uit het raam. Buiten stond een terrorist hen echter op te wachten. Vader Chen schoot hem direct dood met zijn eigen vuurwapen. De zes vluchtten naar struiken in de buurt.

Herdenking voor Chen, Rinat, Alon en Ido Even bij de restanten van hun huis

De ouders beschermden hun vier kinderen met hun eigen lichaam, terwijl de oudste broers Alon en Ido de kleintjes Tomer en Nir afschermden. Uren later ontdekten passerende terroristen hen en openden het vuur. Ido, zijn ouders Rinat en Chen, en zijn grote broer Alon werden ter plekke gedood. Met hun lichamen beschermden ze Tomer en Nir die, zodra de schutters verder trokken, naar het huis van buren wisten te vluchten. Pas na twaalf dagen werden hun lichamen gevonden en hun dood bevestigd.

We vragen Natasha hoe ze dit volhoudt: in Be'eri blijven wonen en aan mensen deze gebeurtenissen vertellen. Ze zegt dat erover praten therapeutisch helend voor haar werkt. We zien de diepe trauma in haar ogen en lichaamsgebaren als ze het zegt.

Deze gebeurtenissen laten ook ons niet koud. Her en der trekken mensen zich huilend terug.

Het is ook niet te vatten. Zoveel dood en verdriet in een dorp dat, na al die jaren strevend naar co-existentie met Arabieren, nu een trieste schil is van zichzelf met eeuwige littekens..

In totaal werden in Be'eri 101 Israëlische burgers en 31 Israëlische beveiligingsmedewerkers gedood, van wie 18 IDF-soldaten (waaronder 5 commando's van een speciale eenheid), 5 leden van het beveiligingsteam van de kibboets en 8 politieagenten. Vele soldaten en burgers raakten gewond. Bovendien werden 32 Israëlische burgers uit Be'eri ontvoerd en als gijzelaars naar de Gazastrook gebracht. In totaal raakten 125 huizen in Be'eri beschadigd of verwoest. Tijdens de gevechten om Be'eri werden minstens 100 terroristen gedood en 18 levend gevangen genomen.